Prostate Specific Antigen (PSA)
Laatste bijwerking : 2021.11.19
PSA is een glycolipoproteïne, geëxcreteerd door de prostaat in het seminaal vocht, waar het voorkomt dat het sperma gaat stollen. In normale omstandigheden lekt er een kleine hoeveelheid PSA in het bloed (laag serumgehalte).
Aangezien afwijkingen van de prostaat gepaard kunnen gaan met een grotere hoeveelheid PSA in het bloed wordt het gehalte PSA beschouwd als een niet specifieke tumor-marker : de frequentie van verhoogde PSA-dosages geassocieerd met prostaatcarcinoom is zodanig belangrijk dat een jaarlijkse dosage samen met een rectaal toucher een goed opsporingsmethode blijkt te zijn, zeker bij mannen > 50 jaar. Wanneer er op basis van die onderzoeken een vermoeden van kanker blijft dan moet de diagnose bevestigd worden op een weefselbiopsie.
PSA-dosering gebeurt ook routinematig om de evolutie te volgen van een geopereerd prostaatcarcinoom.
Opgelet :
Verhogingen van het PSA kunnen ook t.g.v. prostaatmassage, zaadlozing, fietsen, na plaatsen van een urinaire sonde, acute prostatitis, of zelfs na MI... In 20% van de gevallen kan PSA ook verhoogd zijn bij BPH (benigne prostaat hypertrofie).
Noot :
De actuele PSA-doseringen (vrije, totale en gebonden) laten niet toe een kanker te onderscheiden van een goedaardige aandoening wanneer haar concentratie lager is dan 4ng/ml. De dosering van een voorloper, de pro-PSA of pPSA zou hier een oplossing bieden : de bepaling van de verhouding pPSA/vrije PSA zou toelaten agressieve kankers vroeger te detecteren bij patiënten met een PSA-gehalte gelegen tussen 2 en 4ng/ml.
